Երբ ՀՅԴ-ն փոխում է իր քաղաքական կուրսը, հարում է օրվա իշխանությանը կամ ընդդիմությանը, մամուլում տեղեկություններ են հայտնվում այն մասին, որ շարքերում հասունանում է դժգոհություն: Հիմա էլ նման տեղեկություններ կան, մանավանդ որ առջևում Ընդհանուր ժողովն է ու նույնիսկ կարելի է ղեկավարության փոփոխություն ակնկալել:
Դաշնակցականները Հայաստանում ապրող մարդիկ են, իրենց մեծամասնության մեջ, համոզված եմ, որ ազնիվ ու հայրենասեր, ու բնական է, որ իշխանություն-ՀՅԴ մերձեցման մասին խոսակցությունները չեն կարող չազդել նրանց տրամադրությունների վրա: Դաշնակցական էլիտան չի հայտարարել, որ սատարում է իշխանությանը կամ մտադիր է նոր կոալիցիա ձևավորելու իշխանության հետ, սակայն սահմանադրական փոփոխություններին սատարելու մասին նրա հայտարարությունը հենց այդպես է մատուցվում մամուլի ու հատկապես եռյակի գործիչների կողմից: Եթե նույնիսկ դաշնակցությունն անկեղծ է իր մղումների մեջ, ակնհայտորեն տանուլ է տվել քարոզչական հարթության մեջ, ու հիմա պատկերացնում եմ, թե շարքային կամ միջին օղակի դաշնակցականն իր աշխատավայրում ինչեր է լսում մեծավ մասամբ ընդդիմադիր իր գործընկերներից: Այդ տրամադրությունները դաշնակցականը տեղափոխում է Գերագույն մարմին կամ Բյուրո:
Մյուս կողմից, գաղափարական դաշնակցականները նեղվում էին այն հանգամանքից, որ իրենց ղեկավարները մի հարթակում են Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ, ում կառավարման տարիներին կուսակցությունն արգելված էր, ՀՅԴ ղեկավարները՝ բանտերում: ՈՒ այդ ժամանակ էլ կարող էր ներսում օբյեկտիվ դժգոհություն առաջանալ, որովհետև ՀՅԴ-ն կերպով պահպանողական կառույց է ու դժվար է ազդվում ժամանակի հովերից:
Մեկ ուրիշ հանգամանք էլ կա. մամուլը տասնյակ անգամ Հրանտ Մարգարյանի համար կանխատեսել է հեռացում ՀՅԴ Բյուրոյի ներկայացուցչի պաշտոնից, սակայն նա շարունակում է անփոփոխ ղեկավարել կուսակցությունը ու, անկեղծ ասած, ես ենթադրում եմ, որ առաջիկա Ընդհանուր ժողովում, այս առումով, ոչինչ չի փոխվելու, որովհետև Հրանտը խարիզմատիկ գործիչ է ու այնքան էլ հեշտ չէ նրան փոխարինող գտնելը:
ՀՅԴ-ի գլոբալ պրոբլեմը, սակայն, այն է, որ այս կուսակցությունն ամբողջովին հայաստանյան չի դառնում՝ իր մտածելակերպով ու առաջնահերթություններով: Դաշնակցական էլիտայի համար Հայաստանը նույնպես գաղթօջախ է, թեկուզ՝ ամենակարևորն ու կենսականը: Այս իրավիճակում՝ ՀՅԴ-ի ավտոնոմ ռեսուրսը սահմանափակ է լինելու և հայաստանյան իրականության մեջ նրա ցանկացած քայլ նույնացվելու է իշխանությանը կամ ընդդիմությանը սատարելու հետ: Երրորդ հանրապետությունում ՀՅԴ-ն դեռևս հանդես չի եկել իր ինքնուրույն քաղաքական այցեքարտով: Սա իրականություն է՝ անկախ ավանդական կուսակցության տարիքից ու կենսափորձից:
Սուրեն ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ